De één gooit een steen door de ruit, de ander pompt X (voorheen Twitter ;-)) vol met gif en een derde... schrijft een protestlied.
Protestliederen spelen een belangrijke rol in de muziek, als middel om onrecht, oorlog, en sociale ongelijkheid aan te kaarten.
Zo kom je in de klassieke muziek een van de eerste vormen van protest tegen. Ludwig van Beethoven's maakte symfonie Eroica in 1804, waarin hij zijn woede en verdriet over de oorlog tussen Frankrijk en Oostenrijk uitte. En Dmitri Sjostakovitsj componeerde het stuk Leningrad om aan zijn pijn en frustratie over de belegering van Leningrad tijdens de Tweede Wereldoorlog vorm te geven.
Folk en Blues
Woody Guthrie is een van de bekendste folkzangers die protestliederen schreef tijdens de Grote Depressie in de jaren 30, met nummers zoals Do Re Mi en I Ain't Got No Home. Guthrie’s werk inspireerde latere folkartiesten zoals Pete Seeger en Bob Dylan, die in de jaren 60 de protestmuziek verder populariseerden. Het nummer We Shall Overcome, gezongen door vrouwen van kleur tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog, werd een iconisch protestlied.
Ook in de bluesmuziek vonden protestliederen hun plek. Amerikaanse tot slaaf gemaakten combineerden gospel met westerse muziek, wat resulteerde in de blues.
Protestmuziek in de Jaren 60 en 70
In de jaren 60 en 70 werd muziek een krachtig middel voor protest tegen de gevestigde orde, met als boegbeelden artiesten als Bob Dylan, Joan Baez, en Janis Joplin. Dylan's nummers zoals Blowin' in the Wind en The Times They Are A-Changin' riepen op tot vrede en maatschappelijke verandering. John Lennon volgde met iconische protestliederen zoals Give Peace a Chance en Imagine.
Nederlandse Protestmuziek
In Nederland brak Boudewijn de Groot door met zijn nummer Welterusten, meneer de president (1966), een sarcastisch protest tegen de Vietnamoorlog. Ook artiesten zoals Armand en Robert Long schreven in dezelfde periode protestliederen. In Vlaanderen waren artiesten zoals Ferre Grignard en Miek en Roel actief met kritische en maatschappelijk geëngageerde teksten.
Protestliederen na 1980
Na het hippietijdperk bleef protestmuziek bestaan, met nummers zoals We Are the World van Michael Jackson en Lionel Richie, en Civil War van Guns N' Roses. En ook Bruce Springsteen en metalband Megadeth staan bekend om hun kritische teksten over oorlog en maatschappelijke kwesties.
Hedendaagse Protestmuziek
In de recente jaren hebben vooral hiphop- en indiebands protestmuziek naar een nieuw niveau getild. In Nederland scoorden Lange Frans & Baas B een hit met Zinloos (2004), waarin ze maatschappelijke problemen aankaarten.
Het protestlied is dus nog lang niet uitgestorven...
En Elfie Tromp is boos...
Elfie Tromp is kwáád. De wereld is nog steeds schrijnend onrechtvaardig en ze is er klaar mee!
‘Kan ik wel gelukkig zijn als ik zo woedend ben?’ vraagt Elfie Tromp zich af. In een wereld waar het onrecht nog steeds zo schrijnend is, zoekt Tromp naar manieren om een betere wereld te scheppen, samen met haar publiek.
Dat doet ze zingend, worstelend, snerend, kwetsbaar en grappend in haar muziektheatervoorstelling Op de Barricade van het Hart, op donderdag 23 januari te zien in Corrosia.
Tromp werd bekend als geëngageerde en uitgesproken schrijver en theatermaker wiens genre zich het best laat omschrijven als feministisch punkcabaret; ontregelend, fel en onverwacht humoristisch.
Hou je van podcasts?
Elfie Tromp maakte 6 afleveringen over het protestlied. Ze sprak onder andere Theo Nijland en Hang Youth. Je vindt de podcasts hier.
